De wereldklok: hoe laat is het?

Op de wereld is niet in elk land dezelfde tijd. Dat zou ook raar zijn, want als het bij ons in Nederland dag is dan is het aan de andere kant van de wereld nacht. Alle landen daartussen hebben dus een andere tijd nodig om een logische dagindeling te hebben. Daarom wordt gewerkt met tijdzones, waardoor het stapsgewijs met andere tijden wordt gewerkt. 

De basisregel is: ga je naar het oosten dan wordt het vroeger, ga je naar het westen dan wordt het later. Zo is het bijvoorbeeld in Engeland een uur vroeger en in Athene een uur later. Hoe verder je doorreist naar het westen/oosten, hoe later/vroeger het wordt. 

Deze afkortingen staan voor: Gecoördineerde Wereldtijd (Coordinated Universal Time, UTC) en Greenwich Mean Time (GMT). De Gecoördineerde Wereldtijd (UTC) is de grondslag voor de moderne civiele tijd. Op 1 januari 1972, is vastgelegd dat het de Internationale Atoomtijd (TAI) volgt met een exact verschil van hele seconden, alleen gewijzigd wanneer een schrikkelseconde wordt bijgeteld om de klokken synchroon te houden met de rotatie van de aarde.

Greenwich Mean Time (GMT) is een oudere standaard, ingevoerd beginnend met de Britse spoorwegen in 1847. Met gebruik van telescopen in plaats van atoomklokken, werd de GMT gekalibreerd met de gemiddelde zonnetijd aan de Royal Observatory, Greenwich in het Verenigd Koninkrijk. Wereldtijd (Universal Time,UT) is de moderne term voor het internationale op telescoop gebaseerde systeem, aangenomen in 1928 door de Internationale Astronomische Unie ter vervanging van "Greenwich Mean Time". 

Waarnemingen op het Greenwich Observatorium eindigden in 1954, maar de locatie wordt nog steeds gebruikt als basis voor het coördinatenstelsel. Omdat de rotatieperiode van de aarde niet perfect constant is, zou de duur van een seconde variëren als er gekalibreerd zou worden met op telescoop gebaseerde standaarden als GMT or UT - in welke een seconde was gedefinieerd als een fractie van een dag of een jaar. De termen "GMT" en "Greenwich Mean Time" worden soms informeel gebruikt om te verwijzen naar UTC.

De wereld is verdeeld in een verschillende tijdzones. De meesten verschillen precies één uur en zij berekenen zoals afgesproken hun lokale tijd als het verschil met UTC of GMT. Op heek veel locaties variëren deze verschillen twee keer per jaar door de zomertijd aanpassingen. Dit kennen we in Nederland ook. Dat betekent dat twee keer per jaar een wijziging plaatsvindt. Bij de aanpassing naar de zomertijd gaat de klok een uur vooruit, bij de aanpassing naar de wintertijd gaat de klok een uur terug.

Een tijdzone is een regio op aarde, min of meer afgebakend door lengtegraden, met een uniforme, legaal bindende standaardtijd, die gewoonlijk lokale tijd genoemd wordt. Volgens afspraak berekenen de 24 hoofd tijdzones op aarde hun lokale tijd als het verschil met UTC, met iedere tijdzone grens ogenschijnlijk 15 graden oostelijk of westelijk van de voorgaande. Het referentiepunt voor UTC is de Greenwich Meridian (de nulmeridiaan), welke een lengtegraad heeft van 0°.  (bron: 24timezones.com)